O samorządności terytorialnej, zawodowej i gospodarczej debatowali podczas pierwszego panelu w drugim dniu trwania konferencji b. Prezes Rady Ministrów – Jan Krzysztof Bielecki, Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta RP - Olgierd Dziekoński, Sekretarz Naczelnej Rady Gospodarczej - dr Konstanty Radziwiłł, prof. Jacek Szlachta ze Szkoły Głównej Handlowej, Andrzej Zdebski – Prezydent Izby Przemysłowo-Handlowej w Krakowie oraz dr Piotr Żuber z Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju. Panel moderował Bogusław Chrabota – redaktor naczelny „Rzeczpospolitej”, który na wstępie odniósł się do nieżyjącego już profesora Jerzego Regulskiego i jego wkładu w stworzenie w Polsce samorządności terytorialnej.
„O konsolidacji w kontekście samorządu terytorialnego mówimy rzadko, gdyż jest uważana za zamach na wartości lokalne. A tymczasem zarówno o konsolidację jak i o optymalizację w samorządzie lokalnym powinniśmy zabiegać, jeśli myślimy o opłacalności ekonomicznej i innowacyjności występujących procesów” – mówił b. premier Jan Krzysztof Bielecki. Za przykład podawał istnienie ponad 1500 spółek wodociągowych, które działają w samorządach gminnych.
Podobnie jak Jan Krzysztof Bielecki, również Olgierd Dziekoński, Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta RP, w swoim wystąpieniu odwoływał się do innowacji. „Kraje o wysokim stopniu innowacyjności mają również wysoki stopień samorządności” – mówił. „Przed samorządami w Polsce wiele jeszcze wyzwań, które pozwolą Polsce i polskim regionom stać się innowacyjnymi.” Zwrócił uwagę na trzy istotne kwestie w tym aspekcie: samodzielność samorządów, obywatelskość (w tym referenda czy zdolność decydowania) oraz niezależność finansowa.
Na dwa zagrożenia dla samorządu zawodowego w Polsce zwrócił uwagę dr Konstanty Radziwiłł: dążenie władzy centralnej do ograniczenia władzy samorządowej oraz wynaturzenia w samym samorządzie. „Dylematy, typu: ile związku zawodowego, a ile instytucji prawa publicznego; odpowiedzialność środowisk zawodowych czy stosunek rządzących do samorządu terytorialnego – ciągle stoją przed nami”. Sekretarz Naczelnej Rady Lekarskiej podkreślił, że samorząd zawodowy nie stoi na straży interesów branżowych, ale jest reprezentacją zawodu i jednocześnie pilnuje, aby jego działania nie były realizowane wbrew interesowi publicznemu.
„Jakość rządzenia w polskich samorządach zmienia się na lepsze” – prof. Jacek Szlachta podczas swojego referatu odwoływał się do badań pokazujących zmiany, jakie zachodzą w polskich regionach w ostatnich latach w kontekście usług publicznych. „Po dwóch reformach samorządowych, które miały miejsce w Polsce, trzeba zdecydować, co dalej, bo pewne korekty czy zmiany są potrzebne” – mówił.
W swoim wystąpieniu „Samorząd gospodarczy – samorządem zawodowym czy nową jakością w systemie zarządzania państwem” Andrzej Zdebski odniósł się do historycznego znaczenia samorządu gospodarczego i jego istnienia w konstytucjach w okresie międzywojennym. „Również obecnie samorząd gospodarczy powinien być prawnie usankcjonowany i powszechny, niekoniecznie – obligatoryjny” – mówił.
Dr Piotr Żuber z Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju zwrócił uwagę na sprawność polskich regionów w wydatkowaniu środków europejskich, która jest znacznie wyższa od oczekiwanego patrząc na poziom jakości rządzenia. „Należy zwiększać udział środków krajowych w inwestowaniu rozwoju, gdyż środki europejskie kiedyś się skończą, a inwestowanie w rozwój musi trwać”.
Moderator:
Bogusław Chrabota - redaktor naczelny „Rzeczpospolitej”
Paneliści:
Jan Krzysztof Bielecki – b. Prezes Rady Ministrów
Olgierd Dziekoński - Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta RP - prezentacja
dr Michał Boni – poseł do Parlamentu Europejskiego
dr Konstanty Radziwiłł – sekretarz Naczelnej Rady Lekarskiej - prezentacja
Andrzej Zdebski – prezydent Izby Przemysłowo-Handlowej w Krakowie
prof. Jacek Szlachta – Szkoła Główna Handlowa w Warszawie - prezentacja
dr Piotr Żuber – Ministerstwo Infrastruktury I Rozwoju